Bé bị sâu răng sữa ba mẹ cần làm gì để bảo vệ nụ cười của con?

Sâu răng sữa là vấn đề răng miệng phổ biến ở trẻ nhỏ, không chỉ tại Việt Nam mà còn trên toàn thế giới. Nếu không được điều trị sớm, tình trạng này có thể khiến trẻ đau nhức, biếng ăn và ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện. Hiểu được điều đó, Nha khoa Việt Hàn chia sẻ cùng ba mẹ những thông tin cần biết và cách khắc phục hiệu quả khi răng sữa của trẻ bị sâu, giúp bé luôn tự tin với nụ cười khỏe mạnh.

1. Dấu hiệu nhận biết răng sữa bị sâu

Răng sữa, hay còn gọi là răng tạm thời, là những chiếc răng đầu tiên mọc khi trẻ khoảng 6 tháng tuổi và hoàn thiện dần cho đến khi bé được gần 3 tuổi. Từ 6–11 tuổi, răng sữa sẽ dần lung lay và được thay thế bởi răng vĩnh viễn – quá trình này thường kết thúc khi trẻ khoảng 13–14 tuổi.

Không chỉ giúp trẻ ăn nhai và phát âm đúng cách, răng sữa còn đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng cho răng vĩnh viễn mọc đều và đúng vị trí. Tuy nhiên, trong giai đoạn từ 2–6 tuổi, trẻ rất dễ bị sâu răng sữa sớm do thường xuyên ăn bánh kẹo, bú bình ban đêm hoặc vệ sinh răng miệng chưa đúng cách.

Sâu răng sữa xảy ra khi vi khuẩn tấn công men răng, khiến mô răng bị phá hủy và gây đau nhức. Ba mẹ có thể nhận biết sớm qua các dấu hiệu như:

• Xuất hiện các chấm đen, đốm nâu ở viền hoặc mặt răng.

• Miệng trẻ có mùi hôi kéo dài.

• Trên thân răng có lỗ sâu, mảng bám.

• Trẻ than đau, vùng lợi quanh răng sâu sưng đỏ hoặc nhạy cảm khi ăn uống.

2. Nguyên nhân khiến răng sữa của trẻ bị sâu

Sâu răng sữa là tình trạng thường gặp ở trẻ nhỏ, bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là những yếu tố phổ biến mà ba mẹ nên chú ý:

2.1. Men răng sữa mỏng và yếu

Men răng sữa vốn mỏng và dễ tổn thương hơn răng vĩnh viễn, nên khả năng chống lại vi khuẩn và axit kém hơn. Chỉ cần vệ sinh chưa kỹ hoặc ăn nhiều đồ ngọt, răng sữa đã có thể bị sâu nhanh chóng.

2.2. Cho trẻ ăn nhiều đồ ngọt

Các loại bánh kẹo, nước ngọt và thực phẩm chứa nhiều đường là nguyên nhân hàng đầu gây sâu răng. Đường trong thức ăn tạo điều kiện cho vi khuẩn lên men, sinh axit và bào mòn men răng sữa của trẻ.

2.3. Vệ sinh răng miệng sai cách

Khi trẻ không được hướng dẫn chải răng đúng hoặc không được người lớn làm sạch răng kỹ sau ăn, mảng bám và thức ăn thừa sẽ tích tụ, khiến vi khuẩn phát triển và gây sâu răng.

2.4. Vi khuẩn lây từ mẹ sang con

Nếu mẹ mắc các bệnh răng miệng như viêm nướu, viêm nha chu trong thời kỳ mang thai, vi khuẩn có thể truyền sang con, làm tăng nguy cơ trẻ bị sâu răng hoặc men răng kém chất lượng.

2.5. Răng mọc lệch, chen chúc hoặc thưa

Răng mọc không đều khiến việc vệ sinh trở nên khó khăn. Mảng bám dễ hình thành ở kẽ răng, tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn gây sâu phát triển.

2.6. Trẻ mắc bệnh lý về răng miệng

Các bệnh như viêm tủy, viêm nướu cũng là nguyên nhân khiến răng sữa yếu đi và dễ bị sâu hơn nếu không được điều trị kịp thời.

3. Hậu quả khi sâu răng sữa không được điều trị kịp thời

Nếu tình trạng sâu răng sữa ở trẻ không được phát hiện và xử lý sớm, nó có thể dẫn đến nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và sự phát triển của bé:

• Gây đau nhức và khó chịu: Răng sâu khiến trẻ thường xuyên đau, quấy khóc, biếng ăn, ảnh hưởng đến giấc ngủ và thể trạng chung.

• Giảm khả năng ăn nhai: Ở độ tuổi 2–4, trẻ cần học cách nhai và nghiền thức ăn. Nếu răng bị sâu, quá trình này bị gián đoạn, gây ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa.

• Nguy cơ rụng răng sữa sớm: Khi răng sữa bị sâu nặng, chân răng yếu và có thể rụng trước thời điểm tự nhiên. Điều này khiến răng vĩnh viễn mọc lệch, chen chúc hoặc sai vị trí, tác động xấu đến cấu trúc hàm.

• Ảnh hưởng đến khả năng phát âm: Răng hàm hoặc răng cửa sữa bị sâu, mất sớm có thể khiến trẻ phát âm sai hoặc nói ngọng trong giai đoạn học nói.

• Tăng nguy cơ viêm nhiễm: Sâu răng không điều trị dễ tiến triển thành viêm tủy, viêm chóp hoặc áp xe răng, gây đau dữ dội và có thể lây lan sang vùng xung quanh.

• Tác động đến phát triển trí não: Một số nghiên cứu cho thấy, sâu răng kéo dài có thể ảnh hưởng đến hệ tuần hoàn, làm giảm lưu lượng máu lên não, từ đó tác động tiêu cực đến khả năng tập trung và chỉ số IQ của trẻ.

4. Cách điều trị khi răng sữa của trẻ bị sâu

Khi phát hiện trẻ có dấu hiệu sâu răng, ba mẹ nên đưa bé đến nha khoa càng sớm càng tốt để được bác sĩ thăm khám và xác định mức độ tổn thương. Tùy từng trường hợp cụ thể, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp:

• Trường hợp răng mới chớm sâu

Nếu răng sữa chỉ mới xuất hiện đốm trắng hoặc mờ, chưa có lỗ sâu, bác sĩ sẽ thực hiện tái khoáng men răng bằng các khoáng chất như canxi, phosphate và fluor. Biện pháp này giúp phục hồi men răng bị tổn thương, ngăn sâu tiến triển nặng hơn.
Ngoài ra, ba mẹ cần cho bé đánh răng bằng kem có fluor, bổ sung thực phẩm giàu khoáng chất như sữa, phô mai, trứng… để hỗ trợ tái khoáng hiệu quả.

• Trường hợp răng sâu nặng, đã có lỗ sâu

Khi răng sữa bị sâu đen, mẻ hoặc đau nhức, bác sĩ sẽ kiểm tra xem tổn thương có lan đến tủy răng hay chưa.

– Nếu chưa viêm tủy, bác sĩ sẽ làm sạch lỗ sâu và trám răng bằng vật liệu an toàn cho trẻ em, giúp phục hồi hình dạng răng và ngăn vi khuẩn xâm nhập.

– Nếu tủy đã bị viêm, cần điều trị tủy (nội nha) trước, sau đó mới trám hoặc phục hình răng để bảo tồn răng thật.

• Trường hợp răng bị sún (răng cửa đen, mòn dần)

Ở trẻ 2–3 tuổi, nếu xuất hiện tình trạng răng sún nhẹ, bác sĩ sẽ trám hoặc phủ bảo vệ bề mặt răng, ngăn sâu tiến triển và giữ lại răng sữa cho đến khi đến tuổi thay răng.

Lưu ý: Trám răng sữa là thủ thuật đơn giản, nhẹ nhàng và không gây đau, nhưng chỉ áp dụng với các trường hợp sâu răng nhẹ. Việc có nên hàn răng sữa cho bé hay không cần được bác sĩ chuyên khoa Nha khoa Việt Hàn thăm khám và tư vấn cụ thể để đảm bảo hiệu quả điều trị tốt nhất.

5. Có nên nhổ răng sữa bị sâu cho trẻ không?

Khi con bị sâu răng, nhiều phụ huynh băn khoăn liệu có nên nhổ răng sữa bị sâu hay chờ răng tự rụng để răng vĩnh viễn mọc lên. Theo bác sĩ Nha khoa Việt Hàn, việc nhổ hay giữ lại răng sữa cần được đánh giá kỹ lưỡng dựa trên mức độ sâu và tình trạng sức khỏe răng miệng của trẻ.

Trong một số trường hợp, nhổ răng sữa bị sâu là cần thiết, đặc biệt khi:

• Răng bị sâu nặng, viêm tủy cấp hoặc áp xe, gây đau nhức kéo dài.

• Tình trạng nhiễm trùng có nguy cơ ảnh hưởng đến mầm răng vĩnh viễn đang phát triển bên dưới.

Tuy nhiên, bác sĩ luôn ưu tiên bảo tồn răng sữa thay vì nhổ bỏ. Việc nhổ răng quá sớm (trước 6 tuổi, khi chưa đến thời điểm thay răng tự nhiên) có thể khiến răng vĩnh viễn mọc lệch, mọc chậm hoặc sai vị trí, gây ảnh hưởng đến cấu trúc hàm và khớp cắn sau này.

6. Cách phòng ngừa sâu răng sữa hiệu quả cho trẻ

Để giúp trẻ có hàm răng sữa khỏe mạnh và hạn chế tối đa nguy cơ sâu răng, ba mẹ nên bắt đầu chăm sóc răng miệng cho con ngay từ khi mang thai. Trong giai đoạn này, mẹ cần giữ vệ sinh răng miệng tốt, đồng thời bổ sung các thực phẩm giàu canxi, vitamin D và khoáng chất như sữa, tôm, cua, cá… để hỗ trợ hình thành men răng khỏe mạnh cho bé.

Sau khi trẻ ra đời, việc chăm sóc răng sữa đúng cách sẽ quyết định sức khỏe răng miệng về sau. Ba mẹ nên lưu ý:

• Tập cho trẻ vệ sinh răng miệng hằng ngày: Hướng dẫn bé chải răng đúng cách, làm sạch cả mặt trong, mặt ngoài và mặt nhai ít nhất 2 lần/ngày. Có thể cho trẻ súc miệng bằng nước muối ấm để giảm mảng bám và vi khuẩn.

• Hạn chế đồ ngọt: Giảm lượng bánh, kẹo, nước ngọt trong khẩu phần ăn hằng ngày, tránh cho trẻ ngậm sữa hay nước trái cây khi đi ngủ.

• Bổ sung dinh dưỡng tốt cho răng: Cho bé ăn các thực phẩm giàu canxi, phốt pho, vitamin A, D, protein để giúp răng phát triển chắc khỏe.

• Không để trẻ ngậm đồ ăn hoặc bình sữa lâu trong miệng, vì điều này tạo môi trường cho vi khuẩn gây sâu răng phát triển.

• Đưa trẻ đi khám răng định kỳ 3–6 tháng/lần để bác sĩ kiểm tra, làm sạch răng và phát hiện sớm các dấu hiệu sâu răng.

 

Sâu răng sữa tưởng chừng là vấn đề nhỏ nhưng lại có thể ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe răng miệng và sự phát triển của trẻ. Việc phát hiện sớm, điều trị kịp thời và duy trì thói quen chăm sóc răng đúng cách sẽ giúp bé luôn tự tin với nụ cười khỏe mạnh.

Nha khoa Việt Hàn với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm trong nha khoa trẻ em và hệ thống trang thiết bị hiện đại luôn sẵn sàng đồng hành cùng ba mẹ trong hành trình bảo vệ răng sữa cho con. Hãy đưa bé đến thăm khám định kỳ để được tư vấn và chăm sóc toàn diện, giúp trẻ có một khởi đầu khỏe mạnh cho hàm răng vĩnh viễn sau này.

Nha khoa Việt Hàn Nha Trang

Đội ngũ Bác sĩ 100% tốt nghiệp Đại học Y dược TPHCM/ Huế/ Hà Nội

Địa chỉ: 60 Quang Trung, Vạn Thắng, Nha Trang

Hotline: 0787 505 577

Website: nhakhoaviethan.vn

Fanpage:  Nha Khoa Việt Hàn Nha Trang

Kênh Youtube: Viet Han Dental

Group facebook: ĐỒNG NIỀNG VIỆT HÀN