TIN TỨC

DỊCH VỤ NHA KHOA

TIN TỨC

Top 14 khí cụ chỉnh nha chuyên dụng hiện nay

27/03/2025

Trong quá trình niềng răng, các bác sĩ cần sử dụng một số khí cụ chuyên biệt gắn lên răng nhằm tạo lực kéo phù hợp để dịch chuyển răng dần về vị trí mong muốn trên cung hàm. Tùy thuộc vào từng trường hợp và phương pháp chỉnh nha, các loại dụng cụ được sử dụng có sự khác biệt. Trong bài viết này, bạn đọc hãy cùng Nha khoa Việt Hàn tìm hiểu chi tiết về 14 loại khí cụ chỉnh nha phổ biến nhất hiện nay để có cái nhìn tổng quan trước khi tiến hành niềng răng.

Khí cụ chỉnh nha là gì?

Khái niệm khí cụ chỉnh nha thường xuất hiện trong lĩnh vực niềng răng, nhưng nhiều người có thể chưa hiểu rõ ý nghĩa của nó. Đây là thuật ngữ chỉ các dụng cụ chuyên dụng trong nha khoa như mắc cài, khay trong suốt hay khí cụ tháo lắp, dùng để nắn chỉnh răng hô, móm, lệch lạc về đúng vị trí.

Thông thường, khí cụ chỉnh nha được cố định để đảm bảo chắc chắn và duy trì lực kéo ổn định trong suốt quá trình điều trị. Tuy nhiên, ở một số trường hợp, các khí cụ này có thể tháo lắp linh hoạt, giúp người dùng thuận tiện hơn trong việc ăn uống và sinh hoạt mà vẫn đảm bảo hiệu quả niềng răng.

Tùy theo phương pháp niềng răng được lựa chọn, bác sĩ sẽ sử dụng những khí cụ phù hợp để gắn lên răng. Trong quá trình thăm khám và tư vấn, bác sĩ sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các khí cụ được sử dụng, giúp bạn hiểu rõ hơn trước khi bắt đầu hành trình chỉnh nha.

Các loại khí cụ chỉnh nha phổ biến hiện nay

Mỗi phương pháp niềng răng đều cần sử dụng loại khí cụ riêng để đảm bảo đạt được kết quả tối ưu. Hiện nay, có hai phương pháp chỉnh nha chính là niềng răng có mắc cài và niềng răng không mắc cài. Bên cạnh đó, đối với trẻ em, do đặc điểm răng và cấu trúc xương hàm khác biệt, cần sử dụng thêm một số khí cụ đặc thù phù hợp với từng trường hợp.

Các khí cụ chỉnh nha có mắc cài phổ biến

Niềng răng có mắc cài là phương pháp chỉnh nha truyền thống, đã được sử dụng từ lâu và vẫn là lựa chọn phổ biến nhờ hiệu quả cao. Để đạt được kết quả mong muốn, các bác sĩ thường sử dụng một số khí cụ sau:

Dây cung

Dây cung (Archwires) là khí cụ quan trọng trong niềng răng mắc cài. Được gắn cố định vào mắc cài thông qua thun buộc hoặc chốt tự động, dây cung tạo lực kéo giúp răng di chuyển về vị trí mong muốn, điều chỉnh khớp cắn và răng mọc lệch. Các loại dây cung phổ biến bao gồm Cobalt-Chromium, Niken-Titan, hợp kim kim loại, và Stainless Steel. Trong quá trình niềng, bác sĩ sẽ điều chỉnh lực siết dây cung định kỳ để đảm bảo hiệu quả.

Xem thêm: Có niềng răng lần 2 được không? Chi phí thực hiện cao hay thấp hơn lần 1?

Mắc cài

Mắc cài được gắn trực tiếp lên răng để hỗ trợ dịch chuyển răng đúng hướng. Tùy theo nhu cầu thẩm mỹ, mắc cài có thể được làm từ kim loại, sứ hoặc pha lê, với hai loại chính:

Mắc cài thường: Sử dụng dây thun để cố định dây cung trong mắc cài, yêu cầu thăm khám và thay thun thường xuyên.
Mắc cài tự buộc: Dùng nắp trượt tự động thay thế dây thun, giúp lực kéo ổn định hơn và giảm thời gian chỉnh nha.
Mắc cài sử dụng khi niềng răng

Band (Khâu chỉnh nha)

Band là vòng kim loại nhỏ gắn vào răng hàm số 6 hoặc 7, hỗ trợ cố định hệ thống mắc cài, tạo điểm tựa vững chắc và tăng lực kéo. Band thường được chỉ định trong các trường hợp cần nong hàm hoặc răng ngắn, khó giữ mắc cài.

Hook (Móc chỉnh nha)

Hook là khí cụ dạng móc, thường được gắn trên răng nanh, răng cối hoặc mắc cài. Hook kết hợp với dây thun, vít chỉnh nha để tạo lực kéo giữa hai hàm, hỗ trợ điều chỉnh khớp cắn.

Vít niềng răng (Minivis)

Minivis có thiết kế nhỏ gọn, giúp cố định hệ thống mắc cài và tạo lực kéo hiệu quả. Loại khí cụ này giúp rút ngắn thời gian niềng từ 3-9 tháng, thường được dùng trong các trường hợp răng hô, mất răng hoặc cần tạo khoảng trống.

Thun liên hàm

Thun liên hàm (Rubber bands) được dùng để điều chỉnh khớp cắn giữa hai hàm, hỗ trợ dịch chuyển răng lệch vị trí. Thun liên hàm làm từ cao su an toàn, được gắn từ hàm trên xuống hàm dưới để tạo lực kéo cần thiết.

Tlh — Thun liên hàm cố định khớp cắn giữa hai hàm

Thun chuỗi

Thun chuỗi là một dải cao su nối liền các vòng chữ O, được sử dụng để đóng các khoảng trống giữa răng. Loại thun này có độ đàn hồi cao và tương thích an toàn với cơ thể.

Lò xo chỉnh nha

Lò xo có vai trò quan trọng trong việc tạo hoặc duy trì khoảng trống giữa răng. Có ba loại lò xo chính:

Lò xo đẩy: Tạo thêm khoảng trống giữa các răng.
Lò xo kéo: Đóng khoảng trống trong trường hợp răng thưa.
Lò xo duy trì: Giữ nguyên khoảng trống hiện có.

Thiết bị nong hàm

Dụng cụ này giúp tăng diện tích vòm miệng, tạo khoảng trống để các răng dễ dàng dịch chuyển. Nong hàm thường được sử dụng trước khi gắn mắc cài, trong thời gian từ 1-6 tháng, tùy tình trạng của mỗi người.

Dây thun tách kẽ

Dây thun tách kẽ là những miếng cao su nhỏ hoặc thanh kim loại hình chữ L, được đặt vào kẽ răng số 5, 6, 7 để tạo khoảng cách, giúp bác sĩ dễ dàng gắn band chỉnh nha.

Ttk — Thun tách kẽ có tác dụng tạo khoảng cách răng để gắn band niềng

Các khí cụ trên đây đều đóng vai trò quan trọng trong quá trình niềng răng có mắc cài, đảm bảo răng dịch chuyển đúng hướng và đạt được kết quả như mong đợi.

Dụng cụ niềng răng không gắn mắc cài

Niềng răng không mắc cài là một phương pháp hiện đại, mang lại hiệu quả cao cùng tính thẩm mỹ vượt trội. Đây là lựa chọn lý tưởng cho những ai muốn chỉnh nha mà không muốn gặp phiền toái với các khí cụ phức tạp. Phương pháp này sử dụng hai loại khí cụ chính như sau:

Khay trong suốt

Khay trong suốt là khí cụ chủ đạo trong niềng răng không mắc cài. Khay nhựa trong suốt đàn hồi tốt, tạo lực nhẹ giúp răng dịch chuyển dần đến vị trí mong muốn. Thiết kế mô phỏng chính xác hàm răng từng người, hiệu quả mà không cần dây cung, mắc cài hay thun buộc.

Ưu điểm:
- Thẩm mỹ vượt trội: Khay trong suốt gần như không bị phát hiện khi đeo.
- An toàn: Chất liệu nhựa lành tính, không gây kích ứng cho răng miệng.
- Tiện lợi: Dễ dàng tháo lắp khi ăn uống hoặc vệ sinh răng miệng.
Các thương hiệu phổ biến:
- Invisalign
- ClearCorrect
- Ortho Clear
- 3D Clear
Lưu ý trong quá trình sử dụng:
- Tuân thủ lịch trình thay khay mỗi 2 tuần để đảm bảo tốc độ di chuyển của răng.
- Thời gian niềng cần sử dụng từ 20 – 40 bộ khay, tùy thuộc vào tình trạng răng của từng người.

Xem thêm: Niềng khay trong suốt by Invisalign “Chanh Xả” chỉ với 40 triệu

Attachment

Attachment là những mấu nhỏ được làm từ composite, có màu sắc tương đồng với răng thật, giúp tăng tính thẩm mỹ khi sử dụng.

Đặc điểm:
- Hình dáng: Vuông hoặc vát chéo, gắn trực tiếp lên bề mặt răng.
- Vai trò:
  - Giữ khay niềng cố định, tránh rơi tuột.
  - Tạo lực giúp răng di chuyển đúng hướng và đạt kết quả chỉnh nha tối ưu.

Niềng răng không mắc cài (khay trong suốt, attachment) là phương pháp chỉnh nha thẩm mỹ, tiện lợi cho người bận rộn. Để đạt hiệu quả, cần tuân thủ hướng dẫn bác sĩ và tái khám định kỳ.

Một số khí cụ dùng trong tiền chỉnh nha cho trẻ em

Ở trẻ em, chỉnh nha thường cần dùng khí cụ chuyên biệt để hỗ trợ phát triển hàm và răng. Tùy theo tình trạng răng lệch lạc và cấu trúc hàm, bác sĩ sẽ chỉ định khí cụ phù hợp. Dưới đây là một số loại khí cụ phổ biến:

Khí cụ Headgear

Công dụng:
- Được sử dụng để kiểm soát sự phát triển quá mức của xương hàm trên, giúp giảm mức độ hô hàm.
Đối tượng:
- Thường được áp dụng cho trẻ có tình trạng hô do xương hàm trên phát triển mạnh mẽ.
  Khí cụ Headgear thường được sử dụng cho trẻ em

Khí cụ Quad-Helix hoặc Wilson

Công dụng:
- Mở rộng cung hàm, giúp tạo đủ không gian cho răng mọc đều và đẹp.
- Điều chỉnh cả răng và xương hàm, ngăn ngừa tình trạng răng mọc lệch sau này.
Đối tượng:
- Dành cho trẻ có cung hàm hẹp, không đủ chỗ để các răng phát triển đúng vị trí.

Khí cụ Twinblock

Công dụng:
- Kích thích sự phát triển của xương hàm dưới ra phía trước, cải thiện khớp cắn lệch lạc do mất cân đối giữa hàm trên và hàm dưới.
Đối tượng:
- Trẻ em có khớp cắn sâu hoặc khớp cắn ngược do hàm dưới phát triển kém.

Khí cụ 2×4

Công dụng:
- Sắp xếp và dàn đều răng trên cung hàm, giải quyết các tình trạng răng móm, hô, thưa, hoặc mọc lệch.
Đối tượng:
- Trẻ em gặp các vấn đề sai lệch răng ở mức độ nhẹ đến trung bình.

Lưu ý khi sử dụng khí cụ chỉnh nha ở trẻ em

Bác sĩ sẽ đánh giá mức độ sai lệch và lựa chọn khí cụ phù hợp với từng trẻ.
Trước và trong quá trình chỉnh nha, phụ huynh sẽ được tư vấn chi tiết về cách sử dụng, vệ sinh và bảo quản khí cụ.
Việc tái khám định kỳ là cần thiết để đảm bảo quá trình chỉnh nha diễn ra hiệu quả và an toàn.

Phụ huynh không cần quá lo lắng nếu chưa nắm rõ về các loại khí cụ, vì bác sĩ sẽ hướng dẫn kỹ càng để đảm bảo trẻ sử dụng đúng cách, mang lại kết quả tốt nhất. Nha khoa Việt Hàn- lựa chọn uy tín mà các phụ huynh có thể tin tưởng để chăm sóc răng miệng cho con trẻ.